Bir sıçanın 25 bin sinir hücresini kullanan ABD’li bilim adamları, canlı bir beyin elde ettiler. Uzmanlar, ‘canlı yapay beyne’ bir jet uçağı simülatörünü kullanmayı da öğrettiler.

İnsanlar için tehlikeli arama-kurtarma operasyonlarında kullanılabilecek  Bu ‘canlı bilgisayar’dan epilepsi hastalığının tedavisinde yararlanılması bekleniyor.

BİLİMKURGU gerçek oldu. ABD’nin Florida Üniversitesi’nde biyomedikal mühendisliği profesörü olan Thomas DeMarse, bir sıçandan aldığı 25 bin canlı nöronu bir petri kabına yetiştirdi ve canlı bir beyin elde etti.

Bilim adamları, beynin etkileşimini izleyerek epilepsi gibi hastalıkların nedenini bulmayı ve daha iyi bir tedavi gerçekleştirmeyi umuyor. Canlı bir bilgisayar gibi çalışabilecek bir beynin gelecekte insansız bir uçağı yönetebileceği, arama kurtarma, bomba imha etme gibi tehlikeli operasyonları gerçekleştirebileceği düşünülüyor.

İşlem ve hesaplama yapabilme konusunda bilgisayarlar oldukça hızlı, ancak bir insanın gerçekleştirebileceği esneklikten oldukça uzaklar. Yabancı bir eşyanın masa mı, yoksa lamba mı olduğunu anlamak, insan beyni için oldukça kolayken, bugünün bilgisayarlarında bu işlemi programlamak oldukça zor.

Prof. DeMarse ‘Eğer bu tip sinir ağlarının nasıl çalıştığının bilgisini elde edebilirsek bunu yeni bilgisayar sistemlerine adapte edebiliriz’ diyor. Bir bilgisayar yardımıyla bu deneysel beynin F-22 jet uçağının simülatörünü kullanabilmesini sağlayan DeMarse ‘Bir ızgaraya yerleştirilmiş 60 elektrottan oluşan kabın içine, sıçandan aldığımız kortikal nöronları koyduk. Birbirleriyle hızla yeniden bağlantı kuran nöronlar, canlı bir sinir ağını, beyni oluşturdular’ dedi.

İnsan vücuduna benzer şekilde uçuş simülatörü ile bilgisayar aracılığıyla iki yollu bir bağlantı kuran beyin, öncelikle uçuş şartları bilgisini aldı. Daha sonra elindeki bilgileri analiz eden nöronlar, uçağı kontrol etmek için sinyaller yolladı.

İlk başta başarılı olamayan nöronlar, yaptıkları hataların geri beslemelerine dikkat ederek uçağı nasıl idare etmeleri gerektiğini öğrendi. ‘Beynin nasıl çalıştığını daha iyi anlamak istiyoruz’ diyen Prof. DeMarse, aynı üniversitenin elektrik mühendisliği profesörü Jose Principe ile birlikte, nöronların nasıl hesaplama yaptığını keşfedebilmek için Ulusal Bilim Derneği’nden 500 bin dolarlık (yaklaşık 700 milyar lira) bir yardım alıyor.  
Kaynak:Hürriyet 7 Aralık 2004