Akdeniz Üniversitesi’nde bir ekip, tam güneş tutulması sırasında hayvanların davranışlarını gözlemledi.

İnsanların büyük bir hayranlıkla seyrettiği 29 Mart’taki tam güneş tutulması sırasında köpeklerin havladığı, kuşların yere indiği, kaplumbağaların çiftleşmeyi bıraktığı gözlendi.

Akdeniz Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Erdoğan başkanlığında öğrencilerden oluşturulan bir ekip, tam güneş tutulması sırasında hayvanların davranışlarını gözlemledi ve Manavgat Çayı etrafındaki sulak alanda tutulmanın 20 çeşit kuş, kaplumbağa ve köpekler üzerindeki etkisini araştırdı.

Yapılan gözlemlerde köpeklerin huysuzlaşarak ulumaya ve havlamaya başladıkları, kuş ve kaplumbağaların da geceleme davranışları gösterdikleri saptandı.

Prof. Dr. Erdoğan, tam güneş tutulmasının yaşandığı anda kuşların ve kaplumbağaların gece olduğunu zannederek gece davranışı gösterdiklerini bildirdi. Erdoğan, tam tutulma sırasında gece davranışları sergileyen bu hayvanların daha sonra yeniden gündüz davranışlarına döndüklerini, bir günde iki günü birden yaşadıklarını ifade etti.

KAPLUMBAĞALAR ÇİFTLEŞMEYİ BIRAKTI
Mart ayı sonu itibarıyla çiftleşme dönemine giren kaplumbağaların da güneş ve ayın ilk teması sırasında çiftleştikleri belirlenirken, tam tutulma sırasında havanın aniden kararması üzerine çiftleşmeyi yarıda bırakarak birbirlerinden uzaklaştıkları gözlendi. Çiftleşme davranışını gündüz gösteren ve gece hareketsiz kalan kaplumbağaların, tam tutulma anında ve sonrasında uzun süre hareketsizkaldıkları belirlendi.

KUŞLAR GECELEDİ
Gözlemler sırasında 20 kuş türünün tam tutulma sırasındaki davranışları da incelendi. Kuşlar, yaşanan yaklaşık 4 dakikalık karanlık nedeniyle, güneşin batışıyla birlikte gösterdikleri gruplaşma, temizlenme, tüneme, yere inme davranışlarını sergilediler. Saka kuşları tam tutulma anı yaklaştıkça gruplaşmaya başladılar. Beslenmelerini, güneş tam tutulana kadar devam ettiren ve sonra gruplaşan bu kuşlar, tam tutulma anında oldukları yerde hareketsiz kaldılar.

Çayırlarda ve ormanda geceleyen ‘ibibik’ kuşunun ise tam güneş tutulmasına yaklaşırken, ağaçta güvenli bir yerde gözlerini kapadığı gözlendi. Muhabbet kuşları, havanın kararmasıyla birlikte tüylerini temizleyerek, hareketsiz kaldı ve göz kapaklarını kapattı. Çok hareketli türlerden olan ve beslenme sırasında tam tutulmaya yakalanan”sarıbaşlı kuyruksallayan” ve “küçük halkalı cılıbıt” kuşları ise tam tutulma sonrasında uzun süre hareketsiz kaldı. Havada uçuşan martılarsa, havanın kararması üzerine yere indi.
Kaynak: Ntvmsnbc 31 Mart 2006