Dogal Hayati Koruma Vakfi raporuna göre, dev barajlar üzerinde bulunduklari
irmaklardaki ekolojik hayati kurutuyorlar. Türkiye’de GAP alani ve
Kizilirmak’taki kus türleri de risk altinda.

World Wildlife Fund (Dogal Hayati Koruma Vakfi) tarafindan yapilan arastirma,
dünyanin çesitli yerlerinde yapimi süren dev barajlarin dogal yasama ve su
kaynaklarina verdikleri zararin boyutlarini ortaya koyuyor. Rapora göre, 120’den
fazla baraj insaa eden Türkiye’de bir çok hayvan türü, dogal ortamlarinin
bozulmasi sonucu yok olma riski ile karsi karsiya kalabilir. Bilim adamlari, barajlarin mimari tasarimlarindaki hatalar ve sulama
kanallarindaki verimsizlik nedeniyle, biriktirdikleri suyun önemli bir bölümünün
kullanilamadan kayboldugunun altini çiziyorlar. Rapor, toplam 1.5 trilyon ton
suyun bosa gittigini vurguluyor. Bu rakam, Afrika’nin yillik su tüketiminin
yaklasik 10 kati.

KURBAN, TATLI SU CANLILARI
Rapor ayrica, dünyanin en büyük 140 irmaginin barajlarla bölündügünü ve bu
bölünmenin tatli su canlilarinin soylarinin tükenmesine neden oldugunu
savundu. Baraj insaasi, irmaklarin ekolojik dengesini bozarak, su yatagini
oksijen ve diger besinlerden mahrum birakiyor; kuslarin ve baliklarin göçlerini
kesiyor. Ekolojik dengenin bozulmasindan bölgede yasayan kara hayvanlari da
olumsuz etkileniyor.

BARAJ IMPARATORU TÜRKIYE
Dogal yasami tehlikeye atan dev baraj projeleri arasinda, Çin’de Yangtze
Irmagi, Güney Amerika’daki La Plata ovasi ve Türkiye’deki Güneydogu Anadolu
Projesi dünyanin en riskli alanlari olarak gösterildi. Dünya siralamasina göre,
Yangtze bölgesine 46, Arjantin, Bolivya, Brezilya, Uruguay ve Paraguay’i
kapsayan La Plata bölgesinde 27 ve Türkiye-GAP’ta ise 26 adet barajin insaasi
sürüyor. Ancak, Susurluk, Çoruh, Ceyhan, Kizilirmak, Yesilirmak ve Menderes
irmaklarina yapilacak barajlar da hesaba katildiginda Türkiye yapimi süren veya
planlanan 110 baraj ile, Çin’den sonra dünyanin en çok baraj insaa eden ikinci
ülkesi konumunda.

TÜRKIYE VE ÇIN, DÜNYANIN YARISI
Türkiye ve Çin, dünya üzerinde en çok baraj insaa eden ve etmeyi planlayan iki
ülke. Çin’de 88 barajin insaasi sürüyor ve 36 adet baraj daha yapilacak. Türkiye
ise halen yapimi süren 60 barajin yani sira yapilmasi planlanan 50 baraj daha
var. Buna göre, Türkiye ve Çin topraklari, tüm dünyadaki tüm baraj insaatlarinin
yarisindan fazlasini barindiriyor.

DÜNYA DEVI GAP
Bitek topraklari ile tarihte bir çok uygarligin besigi olan Mezopotamya’nin
kuzeyini kapsayan GAP dahilinde, 26 adet baraj yapiliyor. Rapor, bu bölgede
62 adet kus cenneti oldugunu ve çok sayida barajin su akisini bölmesi sonucu,
kuslarin dogal yasam alanlarinin isgale ugradigi belirtiyor KIZILIRMAK DELTASI Türkiye sinirlari içinde olan bir diger ekolojik risk bölgesi de Kizilirmak deltasi.
Üzerinde 15 adet baraj bulunan irmagin Karadeniz’e döküldügü deltayi,
Türkiye’deki 310 adet kus türünün yüzde 75’i yumurtlama için kullaniyor.
Kizilirmak deltasi ekolojik açidan ‘olumlu’ rapor almasina karsin, birkaç kus
türünün durumu tehlike sinyali veriyor. Bu deltayi kullanan göçmen kuslardan
Dalmaçya pelikani, kirmizi gögüslü kaz, beyaz basli ördek basta olmak üzere
bir çok kus türü risk altinda bulunuyor.
Kaynak : http://www.ntvmsnbc.com/news/274792.asp